Sejmik Województwa Dolnośląskiego

Tytułem wstępu

Na blogu nie może, moim zdaniem, zabraknąć informacji związanych z pracą samorządu województwa oraz przedstawiania najbardziej aktualnych spraw poruszanych w sejmiku wojewódzkim. Dlaczego? Po pierwsze będąc radnym wojewódzkim także w moim interesie jest utrzymywanie regularnych kontaktów z wyborcami – co prowadzenie aktualnego bloga ułatwia. Po drugie uważam, że niewiele osób posiada wiedzę czym jest samorząd województwa, jakie ma kompetencji i jak jego praca wpływa na statystycznego mieszkańca Dolnego Śląska. Doświadczyłem tego chociażby podczas kampanii wyborczej, kiedy rozmawiając z ludźmi często orientowałem się, że nie mają zielonego pojęcia czym też ich kandydat do sejmiku będzie się zajmował jeśli zostanie wybrany. Mam nadzieję, że regularnie zamieszczane moje posty przybliżą PT Internautom charakter samorządowej administracji województwa oraz problematykę jej funkcjonowania.

Zatem do rzeczy…

Województwo, czyli w mianowniku kto? co?

Definicję województwa znajdziemy w ustawie z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa. Ustawa ta reguluje najważniejsze zasady funkcjonowania oraz główne kompetencje władz wojewódzkich. Czym jest więc województwo w rozumieniu ustawy? Jest nim „regionalna wspólnota samorządowa” oraz „odpowiednie terytorium”. Przekładając to na zwykły język są to mieszkańcy zamieszkujący wyznaczony obszar. Po prostu to my – mieszkańcy Dolnego Śląska, zgodnie z zapisami ustawowymi, tworzymy samorząd województwa. Z jednej strony nakłada to na nas właśnie dbałość o rozwój naszego regionu z drugiej strony pozwala wymagać od wybranych przedstawicieli aktywnych działań dla wspólnego dobra, dobra publicznego. Oczywiście nie jest możliwe abyśmy wszyscy jednocześnie mogli realizować uprawnienia decyzyjne. Zgodnie z wypracowanymi mechanizmami demokracji wspólnie korzystamy z tych praw w czasie wyborów samorządowych. Wybieramy wtedy naszych przedstawicieli – radnych. Radni natomiast dokonują wyboru władz wykonawczych. Można powiedzieć że za nas – w naszym imieniu -

działają organy (sejmik i zarząd)

Organami samorządu województwa są sejmik województwa oraz zarząd. O sejmiku można powiedzieć, że jest rodzajem regionalnego parlamentu. Mówiąc tak powinniśmy pamiętać, że w sejmiku nie zasiadają posłowie tylko radni. Piszę o tym, bo spotkałem się z osobami, które przekładając na sejmik nazewnictwo kojarzące się z Sejmem RP zwracali się do mnie per „Panie Pośle” (proszę sobie wyobrazić jak mogłoby być zabawnie, gdybyśmy stosując to podobieństwo terminologiczne ale i zachowując pewne proporcje mówili: sejm – sejmik, poseł – poślik…? a może posełek?).

Tak więc w skład Sejmiku Województwa Dolnośląskiego (tak brzmi oficjalna urzędowa nazwa) tych pos… przepraszam, oczywiście radnych wchodzi 36. Są oni wybierani w 5 okręgach wyborczych. Okręgi te obejmują: Miasto Wrocław (7), okręg wrocławski (7), okręg legnicki (7), okręg jeleniogórski (6), okręg wałbrzyski (9). Mieszkańcy powiatu kłodzkiego razem z mieszkańcami z powiatów ząbkowickiego, dzierżoniowskiego, świdnickiego i wałbrzyskiego w dniu 12 listopada 2006 roku wybrali 9 przedstawicieli. Korzystnie ułożyła się matematyka wyborcza (liczby oddanych głosów i układ nazwisk na listach) gdyż powiat kłodzki ma ostatecznie 4 przedstawicieli (a np. Wałbrzych dwóch, powiat ząbkowicki jednego). W dotychczasowej historii samorządu województwa nie było takiej sytuacji. Czy będzie to miało korzystne skutki dla powiatu kłodzkiego? Zobaczymy za cztery lata… Po wyborach samorządowych w województwie powstała koalicja PSL-PO, która posiada wystarczającą większość do podejmowania najważniejszych decyzji.

Obecnie Przewodniczącym Sejmiku jest Jerzy Pokój (PO), a wiceprzewodniczącymi: Stanisław Longawa (PSL), Jarosław Charłampowicz (PO) i Jerzy Gierczak (PiS).

W skład Zarządu Województwa wchodzi 5 osób. Są to: Marek Łapiński (PO) – Marszałek Województwa, dwaj wicemarszałkowie: Tadeusz Drab (PSL) i Piotr Borys (PO). Skład zarządu uzupełniają dwaj członkowie: Grzegorz Roman i Zbigniew Szczygieł (PO).

Należy się Państwu jeszcze jedna uwaga terminologiczna, gdybyśmy chcieli robić porównania do Sejmu RP. Na czele Sejmu stoi Marszałek – na czele sejmiku jego Przewodniczący. Marszałek Województwa jest szefem władzy wykonawczej, czyli odpowiednikiem premiera w skali województwa. Prawda, że zwykły śmiertelnik może się pogubić?...

Dlaczego nie piszę o wojewodzie?

Co prawda jeszcze nikt, choćby przez pomyłkę, nie nazwał mnie wojewodą ale pytanie o umiejscowienie wojewody może paść. Wojewoda jest przedstawicielem rządu i premiera w terenie i stoi na czele terenowej administracji rządowej. Jest więc poza strukturą samorządu województwa, który tworzy oddzielną i samodzielną strukturę administracyjną. Trzeba jednak dodać, że dla rozwoju województwa wymagana jest bardzo dobra współpraca administracji rządowej i samorządowej, a wojewoda z marszałkiem województwa (lub właściwie ich urzędnicy) bardzo często muszą czynić wzajemne uzgodnienia lub opiniować swoje zamierzenia. Ale gdyby ktoś jeszcze się nie pogubił w zawiłościach terminologiczno-organizacyjnych to przekazuję, że siedziba sejmiku mieści się w gmachu Urzędu Wojewódzkiego (czyli pionu rządowego), w tym samym skrzydle gmachu i na tym samym piętrze co gabinet wojewody. Urząd Marszałkowski, czyli ten samorządowy, jest w innym budynku, choć niedaleko.

Zadania samorządu województwa.

Zadania samorządu województwa reguluje ustawa z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie województwa. Chcąc oddać główną intencję ustawodawcy co do głównego zadania województwa należy napisać, że najważniejszym zadaniem jest prowadzenie polityki rozwoju regionalnego. Definicja rozwoju regionu zawiera w sobie wszystkie aspekty naszego życia, nasuwa się zatem wniosek, że samorząd województwa ma bardzo ważne zadanie do spełnienia. W jakim kierunku województwo ma się rozwijać opisane jest w dokumencie określonym jako strategia rozwoju województwa (analizie tego dokumentu poświęcę jeden z najbliższych artykułów). Województwo może prowadzić skuteczną politykę prorozwojową jedynie jeśli posiada odpowiednie instrumenty działania i fundusze na ich stosowanie. Nie wchodząc na razie w szczegóły mogę napisać, że na lata 2007-2013 przez władze województwa będą rozdysponowywane pokaźne środki finansowe pochodzące z Unii Europejskiej. Sposób i cele ich wydatkowania określa najważniejszy obecnie, nie tylko w mojej ocenie, dokument, czyli Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013. Dotychczas głównym instrumentem kształtowania rozwoju województwa był tzw. kontrakt wojewódzki, czyli umowa między Rządem RP a samorządem województwa, która określała wielkość środków przekazywanych z budżetu państwa oraz cel ich wydatkowania. Moim zamierzeniem jest przybliżenie tym postem głównie tematyki rozwoju regionalnego, więc proszę pozwolić, że nie będę w pierwszej publikacji podawał więcej szczegółów.

Oczywiście oprócz wyżej zasygnalizowanego głównego zadania jest szereg innych zadań własnych, które posiadając charakter wojewódzki są przez ten samorząd realizowane. Do najważniejszych należą:

- edukacja publiczna (na terenie powiatu kłodzkiego Zespół Szkół Agrotechnicznych w Bożkowie jest prowadzony przez samorząd wojewódzki),

- promocja i ochrona zdrowia (cały szereg szpitali należy do województwa, na trenie powiatu kłodzkiego jest to Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Stroniu Śląskim),

- gospodarki wodnej w tym ochrony przeciwpowodziowej (chociaż w tym zakresie najważniejsze zadania na Dolnym Śląski należą ciągle do państwa i leżącej w pionie administracji rządowej jednostki Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu),

- transportu zbiorowego (finansowanie regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich i ulgowych przejazdów komunikacją samochodową) i dróg publicznych (ważne drogi w powiecie kłodzkim są drogami wojewódzkimi, są to min. drogi Kłodzko-Nowa Ruda – Wałbrzych, Żelazno – Lądek Zdr. – Stronie Śl., Gorzuchów – Ścinawka Śr. – Radków, Polanica Zdr. – Wambierzyce)

- przeciwdziałaniu bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy (jednostką wojewódzką jest Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy, dysponujący dużymi środkami finansowymi na swoje zadania).

Pozostałe to:

- kultura, ochrona zabytków i opieka nad zabytkami,

- pomoc społeczna,

- polityka prorodzinna,

- modernizacja terenów wiejskich,

- zagospodarowanie przestrzenne,

- ochrona środowiska,

- kultura fizyczna i turystyka,

- ochrona praw konsumentów,

- obronność,

- bezpieczeństwo publiczne.

Ile kompetencji tyle pieniędzy

Nic lepiej nie przemawia do świadomości ludzi niż pieniądze. Chcąc mówić szczegółowo o ważności poszczególnych zadań samorządu wojewódzkiego należy dokładnie przyjrzeć się budżetowi, czyli planowi dochodów i wydatków. Bo tyle zrealizowanych zadań i rozwiązanych problemów ile pieniędzy na ten cel…

Prześwietlenie finansów województwa będzie tematem jednego z najbliższych postów.